Yelken sporunu seviyorum; mümkün olduğunca yapmaya çalışıyorum, öyle “sokağa çıkayım da bi koşayım” rahatlığında mümkün olmuyor her zaman, ama yapmaya çalışıyorum. Yelkene genelde ilgiliyim; mesela gerçeğini olmasa bile yelken yarışının sanalını yapmaya çalışıyorum, zaman ayırabildiğim sürece oldukça iyiyim (TK kaptanlarda [Türkiye’nin kodu TK, teknelerin yelkenlerinde yer alan noları TK ile başlıyor] ilk 5, dünyada meraklıları arasında ilk 500 diyebilirim, iddialı bir şekilde), çoğu zaman işten-güçten ve diğer sosyal yaşamdan yeterince zaman ayıramıyorum, ayrılan zaman azalınca başarı olasılığı da düşüyor. Gerçek yarışlara katılmak gibi bir hedefim / niyetim var; mesela bir aşağı yarışında mürettebat olmak… becerebilir miyim, zamanı ve diğer şartları biraraya getirebilir miyim bilmiyorum, ama her yıl bir niyetleniyorum. Öte yandan “eksik kalmasın” babından model yelkencilik ile de ilgilenmeyi düşünüyorum günü birinde, mesela söyle bir Volvo Ocean 65 modeli ile ve birkaç kafa dengi arkadaş bulup haftasonlarında durgun sularda yarışmak filan…

Yelkenle böyle ilgili birisi için en önemli yarış olayı kanımca Volvo Ocean Race. Kimileri Vendee Globe ya da Clipper Round the World ya da Sydney Hobart‘ı ilk sıraya yerleştirebilir, son derece haklı olarak, ama “kanımca” dememden de anlaşılacağı üzere benim seçimim Volvo…

Volvo Ocean Race 1973’de Whitbread biracılık şirketi destekçiliğinde ve Kraliyet Donanması Yelken Derneği’nin işbirliği ile başlamış. O zamanlar yarış İngiltere’den başlıyor, hemen hemen ticaret kalyonlarının izlediği geleneksel rota izlenerek önce güneye Ümit Burnu’na, oradan doğuya dönüp Avustralya’ya gidiliyor, Horn burnu dönülerek Amerika’ya geçiliyor ve Atlantik geçişi ile İngiltere’de sona eriyordu. İlk yarışlarda belli uzunluk sınırları dahilinde keç tekneler kullanılırken 90’larda Whitebread 60 (sonrasında Volvo Ocean 60 ve Volvo Open 70) sınıfları tasarlandı. İlk yarışlar 4 yılda bir düzenlenirken 90’larda Volvo’nun devralması ile 3 yılda bir düzenlenmeye başladı.

Volvo Ocean Race üç yılda bir düzenleniyor. Sonbaharda İspanya’dan ve Volvo Ocean Race organizasyonunun şimdiki merkezi olan Alicante’den başlıyor. Yaklaşık 9 ayakta, ve yaklaşık 9 ayda, yaz mevsiminde yine Avrupa’da bir limanda sona eriyor. Klasik rota Alicante – Cape Town, Cape Town – Abu Dabi (çünkü hemen her yarışta bir Abu Dabi teknesi oluyor), Abu Dabi – Sanya (çünkü artık her yarışta bir de Çin teknesi oluyor), Sanya – Auckland (Yeni Zelanda, Fransa ile yelkenciliğin milli spor olduğu memleketlerden birisi), Auckland – Itajai (meşhur Güney Okyanusu dönüşü), Itajai – ABD, ABD – Avrupa, sonrasında da katılan teknelerin milliyetlerine göre (ama her zaman Fransa olacak şekilde) Avrupa kıyılarında birkaç ayak daha…

Volvo Ocean Race bu sefer (2014-2015) tek-tip (one-design) teknelerle yapılıyor. Daha önceki yarışlarda (Whitbread 60, Volvo Ocean 60 ve Volvo Open 70 zamanları) temel tasarıma uymak şartı ile her tam kendi teknesini kendi tasarlayıp inşa ediyordu. Takımlar genelde bir ana destekçi etrafında (ki tekneye adını verir) çok sayıda destekçi ile oluşturuluyor. Dev bir organizasyon ve dolayısı ile hayli masraflı bir iş. Tekne yapılacak, takım oluşturulacak, yarış boyunca deli gibi lojistik işleri… bir tekne maliyetinin 20 milyon €’ya vardığı oluyormuş. Paranın bol olduğu 90’larda ve 2000’lerede işler daha kolaymış; 2005-2006’da ABN Amro’nun iki, 2008-2009 yarışında Ericsson ve Telefonica’nın ikişer teknesi varmış. 2011-2012’de yalnızca altı takım girince organizayson da bir çıkış yolu aramaya başladı ve 2014-2015 için destekçi maliyetini 15 milyon € altında tutmak için önlemler almaya ve bunun için de tek-tip teknelere geçmeye karar verdi. Yeni Volvo Ocean 65 organizasyon tarafından tasarlandı, imal ettirildi ve yarışa girecek ekiplere satıldı…

Volvo Ocean Race’in şu anki yarışında her bir ekip 8 kişiden oluşuyor, eğer bir ekip yalnızca kadınlardan oluşursa (ki bir takım, Team SCA, öyle) 11 kişi oluyorlar. Ayrıca her teknede yelken ve yarış işlerine karışmayan, yemek vb lojistik işlere yardım edebilen bir tekne muhabiri (On-Board Reporter) var. Volvo Ocean Race yalnızca yelkencilerin bir kapışması olmaktan çıkıp satılabilir bir medya olayı haline gelince / getirmek için medya ayağı önem kazanmaya başladı. Şu anki yarışta bu konuda epeyce mesafe katedilmiş durumda, @settar pek güzel anlatıyor. Ayrıca her ekipte en az bir kişinin 30 yaş altında olması şartı var.

Volvo Ocean Race hakkında genel bilgi bu kadar…. Peki bu yazıyı yazış sebebim? Sürmekte olan yarış bu aralarda yarılandı, tekneler en zorlu ayak olan Auckland – Itajai’yi tamamladılar. Güney Okyanusu’nun soğuk suları, dev dalgaları ve uluyan rüzgarları ile boğuşma -hemen hemen- kazasız ve belasız sona erdi. Geçenlerde yarış sitesinde ilginç bir dizi istatistik yayımlandı ve ben de bunu blog’uma Volvo Ocean Race ile ilgili birşeyler yazmak için iyi bir vesile olarak gördüm. Evet, yukarısı girizgah idi, şimdi asıl yazıya buyrun:

4 Ekim ile 27 Mart arasında Team CSA (İsveç) 30.346, Abu Dhabi Ocean Racing (Birleşik Arap Emirlikleri) 30.050,  Dongfeng Race Team (Çin) 29.967, Team Brunel (Hollanda) 30.301, Team Alvimedica (Türkiye & ABD) 30.153, MAPFRE (İspanya)  30.327 ve Team Vestas Wind (Danimarka) 11.803 deniz mili mesafe katetti. Team Vestas Wind Cape Town-Abu Dabi arasındaki 2. ayakta Mauritius yakınlarında bir mercan kayalığında karaya oturduğu için kalan ayaklara katılamadı. Takımın Haziran ayında yeniden sulara dönmesi bekleniyor.

Team Alvimedica bir yiyecek soğutucusu, Dongfeng Race Team bir uzaktan kumandalı drone kaybetti… Tüm takımlar da doldrum‘larda pek çok kıymetli zaman 🙂

4 Çinli yelkenci ilk açık deniz deneyimlerini yaşadılar, 23 iribaş deniz kaplumbağasına dönüştü (Amerikanca’daki “pollywog to shellback” deyiminden, ilk kez Ekvator çizgisini geçenler için düzenlenen -az eğlenceli ve az iğrenç ve az acımasız- tören), 18 doğumgünü kutlandı, 2 Şükran Günü partisi verildi, ve bolca Sevgililer Günü mesajları iletildi 🙂

Youtube’daki Volvo Ocean Race kanalında 51 milyon dakikalık görüntü izlendi, yarışlar dünyada toplam 1 milyar kişiye TV üzerinden iletildi, günlük The Inside Track programı 1 milyon kezden fazla izlendi.

Takımlar 3 Çinli kavançası attı (hayli hızlı giderken istemsiz bir kavança ile teknenin rüzgarüstüne yan yatması), 2 çılgın tayfun atlattılar, yalnızca Facebook’ta 3 milyon kişiye ulaştırılan 1 mükemmel kurtarma operasyonu yürütüldü. Bu raporun oluşturulmasından birkaç gün sonra da Dongfeng Race Team direk kırdı…

Yarıın ilk yarısında 3 okyanus geçildi (Atlantik, Hint, ardından da Pasifik/Güney Okyanusu), Ekvator 3 kez geçildi, ayaklarda 4 farklı, liman-içi yarışlarda 4 farklı birinci (Itajai liman-içi yarışı ile 5 oldu) çıktı, 15.000 saat üzerinde harika seyir yapıldı, 3.750 vardiya değişimi, 5.000 kurutulmuş-dondurulmuş yemek servisi yapıldı, teknelerden Alicante’deki Yarış Kontrol merkezine 10.923 e-posta gönderildi…

1 kulak zarı yırtıldı, 1 disk fıtığı oldu, 1 el ve bir elde 1 kemik kırıldı, 2 kaburga kırıldı, 2 tanesi de çatladı…  Ve bol miktarda bandaj ve ağrı kesici kullanıldı 😦

Kesin olan birşey varsa hem yarışçılar, hem de izleyiciler bol bol keyif aldılar!