Altı yılı aşkın Palm/PalmOS aşkım son parçalarını da yeyip bitirdi. LifeDrive’ın duyurulması nasıl bir kıpırtı yaratmadıysa içimde, Palm’ın piyasaya Windows temelli bir akıllı telefon çıkarıyor olması da öyle deli fırtınalara neden olmadı. Elimdeki Palm Tungsten T’yi artık daha iyi bir seçenek olmadığından kullanıyorum, alışkanlıktan. Ve farkındayım ki gittikçe daha az kullanıyorum. Palm bitti artık, üzücü ama öyle.

news.com sitesinde çıkan bir haber/analiz Palm’ın neden bu durumlara düştüğünü irdeliyor, sonu hazırlayan beş adıma yoğunlaşarak:

1. Palm yöneticileri cep telefonları ile avuç bilgisayarlarının bütünleşmesini farkedemediler Bu maddeye pek katılmıyorum, Nokia 770 geliştiricilerinin başındaki Ari Jaaksi de katılmıyor. Ama herhalde Atlantik’in öte yakasında işler öyle gelişmiyor. Gerçi Nokia 770’de bir ajanda (PDA) olma iddiasında uzakta bir İnternet tableti olacağını söylüyor. Yani PDA işlerini cep telefonlarına bırakıyor (?) Eğer Palm tümleşik cihazları daha erken piyasaya çıkarsa farklı bir yöne gidebilir miydi? Emin değilim, bakınız Handspring…
2. Palm kurumsal müşterilerini mutlu edemedi Bir zamanlar Palm üzerinde çalışan yazılımlar Windows CE/Mobile uygulamalarından daha uyumlu idi, örneğin Microsoft Office ile. Kurumsal ağlar ile olan sorumlarını ben yaşamadım, ama bu konudaki yorum katılabilirim. Belki Palm’ın temel yanlışlarından birisi kutudan çıkışta üretkenliği ve uyumu artıracak ön yüklü bir uygulamalar bütünü (Linux dağıtımını andırırcasına) sunmamasında idi. Kullanıcı (kişisel ya da kurumsal) kendi araştırmasını yapıp çözümlerini bulacak ve bu çözümler için ayrıca para ödeyecekti. Palm’ın alım maliyeti kadar bir ek yazılım maliyeti demekti bu kimi zaman. Oysa rekabet (örneğin HP ürünleri) kutudan çıktığında “tam” uyumlu geliyordu, ek bir masraf yaratmadan (tamam Windows CE/Mobile) ürünleri daha pahalıydı, ama yine de algılama açısından Palm dezavantajlı görünüyordu)
3. Palm’ın yazılım ve donanım kısımlarının ayrılması gelecek planlarını aksattı Evet, ilk günden itibaren sorunlu bir haldi. Özellikle .com balonunun patladığı günlerde bu çözümün işlemesi beklenememekteydi. Sony’nin piyasaya girişi, enteresan ürün/sürüm stratejisi ve sonra çıkışı yazılım kanadını sürekli dalgalı denizlerde dolaştırdı. Donanım kısmı da Handspring ve Sony ile rekabet halindeydi hep, ne yapacağını şaşırmış bir halde. Seçenek iPod gibi kapalı palmak mıydı? Belki… Öylesini mi tercih ederim (ben ya da Palm kullanıcıları) belki de. Palm BeOs’u alacağına Apple Palm’ı satın alsa işler böyle mi gelişirdi, bilemem…
4. Jeff Hawkins ile Donna Dubinsky’nin ayrılmaları Palm’ın yenilikçiliğini de götürdü Evet, bu da doğru. Palm’dan 1998’de Handspring’i kurmak için ayrılan (ya da ayrılmak durumunda kalan) Hawkins ile Dubinsky sonrasında şirketin başına karizmatik ve lider bir yönetici geçemedi bir türlü. Çığır açıp yol çizmek yerine çalkalandı durdu koca Palm, sonunda da Microsoft limanına sığınarak huzur bulmak zorunda kaldı.
5. Palm’ın ürün stratejisi hep satışlarını köstekledi Palm’ın ürünlerini yanlış zamanlarda duyurması ve envanterini iyi planlayamaması hep elinde patlayan stoklara yol açmış, ki büyük olasılıkla doğru. Ortalıkta hala III’ler V’ler ve m50x’ler dolaşıyor. Ki bu kardeşlerin üretimi biteli yıllar oluyor. Sonuçta Palm’ın her yeni ürünü şirkete pahalıya patladı, anlamlı işlere harcanacak pek çok para depolarda gömülü kaldı.

Palm neden öldü? Bence yenilikçiliğini yitirdiğinden. Palm V ya da Tungsten T gibi zamanının iyi ürünleri gibi heyecan uyandıran icatlar kalmadı ortalıkta. Treo ve LifeDrive yalnızca eskinin makyajlanmış ve biraz eklentilenmiş hali gibi göründüler hep. Belki fazlaca beklenti yarattılar ve bu beklentiyi karşılayamadılar. Belki belirgin bir yol çizemeyip odaklanmalarını yitirdiler. Heyecan bitti…

Öte yandan Microsoft platformunu tutarlı bir şekilde destekleyip pazarlayarak yavaş yavaş bir geliştirici camiası oluşturdu. Heyecan yaratmayan ürün ve özelliklerle yine yavaş yavaş bir kullanıcı temeli de oluşturdu. Sonunda pazarı ele geçirdi. Artık PDA işi Windows Mobile’ın, maalesef. Ne yapalım biz de (biraz gecikiyor olsa da) Nokia 770 ile idare edeceğiz.